برای موسسات تجاری ، وجوه نقد همانند خونی که باید در رگ های موجود زنده جریان داشته باشد ، اهمیت دارد و دلیل آن، این که پول و وجه نقد آسان ترین وسیله داد و ستد است و تغییر شکل یافتن آن به سرعت امکان پذیر می باشد.
موجودی نقد و بانک
در اختیار نداشتن وجه نقد ، باعث رکود عملیات تجاری می شود و نهایتاً به توقف فعالیت های موسسه می انجامد. عدم استفاده صحیح از وجوه نقدی نیز موجبات زیان موسسه را فراهم می آورد. به همین دلیل ، برای نگهداری و استفاده مناسب از امکانات نقدینگی موسسات باید برنامه ریزی و مقررات خاصی تنظیم و رعایت گردد. متناسب با شرایط هر موسسه ، بکار گیری حساب های صندوق ، تنخواه گردان یا بانک ، پیشنهاد می گردد.
بنابر این موجودی نقدی شامل موجودی های حساب جاری ، پس انداز ، اسکناس و سکه موجود در صندوق ، حواله ها و چک های قابل واریز به حساب های بانکی و موجودی های ارزی می باشد.
حساب صندوق
این حساب مخصوص ثبت وجوه نقدی است که در موسسات برای دریافت ها و پرداخت های نقدی جاری و یا پرداخت های نقدی آتی نگهداری می شود. در برخی موارد ، وصول وجه نقد از مشتریان اجتناب ناپذیر است و همچنین پرداخت های موسسه نیز در برخی موارد باید نقدی صورت پذیرد. به همین جهت در برخی از موسسات ، شخصی به عنوان صندوق دار استخدام می گردد و متناسب با حداکثر وجهی که در اختیار وی قرار داده خواهد شد از او تضمین های لازم اخذ می گردد.
لازم به یادآوری است که علاوه بر حساب صندوق که در دفتر کل افتتاح شده ، در صورت تعدد ، حساب های معین نیز نگهداری می شود. یک دفتر مخصوص به نام دفتر صندوق توسط صندوق دار نگهداری می شود که جنبه آماری و اطلاعاتی دارد و از سیستم حسابداری دو طرفه پیروی نمی کند.
مراحل تهیه صورت مغایرات بانکی
- مقابله کردن اقلام ثبت شده در ستون بدهکار دفتر بانک موسسه با اقلام ثبت شده در ستون بستانکار صورت حساب بانک و حذف اقلام مشابه و برابر با قرار دادن علامت تیک در مقابل اقلام و مشخص نمودن اقلام باز ( اقلامی که مغایرت دارد ) در دفتر با صورت حساب و خط کشیدن دور آن.
- مقابله کردن اقلام ثبت شده در ستون بستانکار دفتر بانک موسسه با اقلام ثبت شده در ستون بدهکار صورت حساب بانک و حذف اقلام مشابه و برابر قرار دادن علامت تیک در مقابل اقلام و تعیین اقلام باز دفتر با صورت حساب با خط کشیدن دور آن پس از روشن شدن اقلام باز در دفتر و صورت حساب بانک باید نسبت به افزایش یا کاهش آنها از مانده دفتر یا صورت حساب بانک به یک مانده واقعی رسید و نهایتاً نسبت به صدور اسناد اصلاحی و ثبت آن در دفتر موسسه اقدام نمود.
تنظیم صورت مغایرت بانکی
روش رسیدن از یک مانده به مانده دیگر :
از مانده دفتر به مانده صورت حساب بانک یا از مانده صورت حساب بانک به مانده دفتر. ) در این روش پس از روشن شدن اقلام باز دفتر و صورت حساب بانک ، به فرض آن که بخواهیم از مانده دفتر به مانده صورت حساب بانک برسیم باید :
1-کلیه اقلام باز دفتر از حساب ها حذف شود ، یعنی چنانچه اقلام باز موجب افزایش موجودی شده از مانده دفتر کسر و هر گاه اقلام باز موجب کاهش موجودی شده ، باید به مانده دفتر اضافه شود.
2- اقلام باز صورت حساب بانک عیناً به مانده دفتر تاثیر بگذارد ، یعنی هر گاه اقلام باز صورت حساب بانک باعث افزایش موجودی شده باشد ، باید به مانده دفتر اضافه شود و در صورتی که اقلام باز صورت حساب بانک باعث کاهش موجودی شده باید از مانده دفتر کسر گردد.
روش هاي رسيدن به مانده واقعي
الف- باید اقلام باز دفتر را دقیقاً بررسی کرد. چنانچه این اقلام باز به طور صحیح عمل شده اند ، اثر آنها را بر روی مانده صورت حساب بانک اعمال نمود و هرگاه این اقلام باز از اشتباهات دفتر باشند باید در دفتر موسسه نسبت به اصلاح آنها اقدام نمود.
ب- اقلام باز صورت حساب بانک را نیز باید مورد بررسی قرار داد. هرگاه اقلام باز به طورصحیح عمل شده اند ، اثرات آنها باید در مانده دفتر نیز اعمال شود و در صورتی که این اقلام باز ناشی از اشتباهات صورت حساب بانک باشد ، باید اثرات معکوس آنها به مانده صورت حساب بانک اعمال گردد.
