داشتن یک سیستم حسابداری مناسب برای هر کسب‌وکاری، چه بزرگ و چه کوچک، به منظور مدیریت صحیح عملیات تجاری واحد تجاری بسیار مهم است. یک حسابدار باید اصطلاحات به کار رفته در حسابداری را به خوبی درک کند و با انواع حساب‌ها آشنایی داشته باشد.
در غیر این صورت اگر از بهترین سیستم حسابداری و یا نرم افزار حسابداری فروشگاهی هم بهره ببرید باز هم خروجی مناسب را نخواهید گرفت.
ماهیت حساب‌ها در حسابداری چیست؟
حسابداری زبان تجارت نامیده می‌شود. همان‌طور که می‌دانیم عملکرد اصلی یک زبان این است که به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط عمل کند؛ حسابداری نیز چنین عملکردی دارد و نتایج عملیات‌‌های بازرگانی را به اطلاع مالکان کسب‌وکارها، طلبکارها، سرمایه‌گذاران، دولت و سایر سازمان‌ها می‌رساند.
ماهیت بدهکار چیست؟
بخش دارایی‌ها و هزینه‌ها و تمام حسابهای زیرمجموعه آن، (موجودی نقد، حسابهای دریافتنی، موجودی کالا، دارایی‌های ثابت و…) ماهیت بدهکار دارند. به عبارت بهتر حسابهای گیرنده ماهیت بدهکار دارند.
چنانچه حسابی دارای ماهیت بستانکار باشد افزایش در آن در طرف بستانکار (چپ) و کاهش در آن در طرف بدهکار (راست) منظور می‌شود و لازم به ذکر است که حساب با ماهیت بستانکار غالبا مانده بستانکار دارد.
ماهیت خنثی چیست؟
حسابهای ماهیت خنثی جنبه تعهدی دارند و در رویداد مالی محاسبه نمی‌شوند. حسابهای انتظامی و غیرانتظامی از این دست حساب‌ها هستند.
حسابهای خنثی سه ویژگی دارند:
طرف هیچ حساب مالی قرار نمی‌گیرند.
در گزارش‌‌های مالی ارائه نمی‌شوند. ممکن است گاهی صرفا برای ارائه آمار از آنها استفاده شود.
در حسابهای پرداختی یا دریافتی ثبت مشابهی دارند.
ماهیت دوگانه
حساب هایی نیز وجود دارند که می‌توانند در دو طرف معادله حسابداری قرار گیرند. و ماند ه این حساب‌ها هم می‌تواند بدهکار باشد و هم بستانکار. حساب جاری شرکا در این دسته قرار می‌گیرد.
حسابهای با ماهیت دوگانه افزایش و کاهش را در هر دو ثبت بدهکار و بستانکار ثبت می‌کنند.
حسابهای موقت، دائم و مختلط در حسابداری
در حسابداری حساب ها از نظر انتقال و عدم انتقال به دوره مالی بعد به دو گروه حساب های موقت و حساب های دائم تقسیم می شوند.
حسابهای موقت
حساب‌هایی هستند که مانده‌ی آنها از یک دوره مالی به دوره بعد انتقال نمی یابد. حسابهای درآمد، هزینه و برداشت حسابهای موقت هستند و در ترازنامه نمی‌آیند اما تفاوت درآمد و هزینه یعنی صورت سود و زیان در صورت سرمایه منعکس می‌شود.
حسابهای دائم
حساب‌هایی هستند که مانده‌ی آنها از یک دوره مالی به دوره بعدی منتقل می‌شوند. دارایی، بدهی و سرمایه مالک جزو حسابهای دائمی محسوب می‌شوند
حسابهای مختلط
وقتی بخشی از مانده یک حساب باید در صورت سود و زیان و بخشی دیگر در ترازنامه ذکر شود به آن حساب مختلط گفته می‌شود. حسابهای مختلط دربرگیرنده حسابهای موقت و دائمی هستند.
